Śląsk – dowiedz się więcej o regionie

Górny Śląsk to nie tylko region geograficzny, którego sercem są dzisiaj Katowice, lecz również miejsce, w którym prawie 600 tysięcy osób biorących udział w spisie powszechnym wskazało narodowość śląską i niewiele mniej osób używa mowy śląskiej jako języka domowego. Ślązacy stanowią więc najliczniejszą mniejszość etniczną w Polsce.

Silesia Superior – łacińskie określenie Górnego Śląska wywodzi się ze średniowiecza, ale pierwsza wzmianka o Górnym Śląsku (Horní Slezsko, Silesia Superior, Oberschlesien) dla określenia politycznej odrębności wschodniej części Śląska pojawia się w XV wieku. Na przestrzeni wieków i zawirowań historii tej części świata utrwaliło się postrzeganie Śląska nie tyle przez pryzmat granic administracyjnych, co aspektu etnograficznego. Siłą Górnego Śląska, mieszczącego się na pograniczu i pod wpływem trzech kultur: polskiej, niemieckiej i czeskiej, stała się wspólnotowość i identyfikacja mieszkańców z regionem.

Widok z Ochodzitej na Koniaków, Beskid Śląski | fot. Radosław Dybała

Region ten, początkowo rolniczy, po rewolucji przemysłowej i wskutek zintensyfikowanych procesów industrializacji w drugiej połowie XIX wieku zmienił charakter na rolniczo-przemysłowy, stając się najbardziej rozwiniętym ośrodkiem wydobywczym i przemysłowym na świecie, nie porzucając przy tym swojego pierwotnego charakteru.

 Dzisiejsze zmiany i przeobrażenia regionu spowodowane są odważnym zwrotem w kierunku nowych technologii i pogłębienia świadomości znaczenia nauki, kultury i środowiska naturalnego, stających się nowymi dominantami w publicznej debacie. Mimo to wzajemne współistnienie i przenikanie rolniczych i przemysłowych dziedzictw widać w krajobrazie Górnego Śląska do dzisiaj.

View of Rybnik Power Station, PGE Polish Energy Group in Rybnik | fot. Radosław Dybała

Pomimo wielu niesprzyjających tendencji, przede wszystkim historycznych, politycznych i geograficznych, jak: dynamiczny ruch migracyjny wywołany zapotrzebowaniem przemysłu, intensywna polonizacja i niemal całkowity brak instytucjonalnego wsparcia, Górnoślązacy utrzymują swoją tożsamość przede wszystkim poprzez przywiązanie do mowy śląskiej. Narodowość śląska jest dzisiaj oczywista i naturalna dla setek tysięcy osób.

Barania Góra jesienią, Beskid Śląski | fot. Radosław Dybała